Tính thẩm mỹ Bonsai
Đặc trưng của nghệ thuật Bonsai là thể hiện lại hình ảnh của cây trong tự nhiên. Tuy nhiên. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là hình ảnh cây Bonsai trước mất đó phải gợi lên một cảm giác cho người xem, như đang đứng trước một cây có thực ngoài tự nhiên, khung cảnh mà nó tạo ra như một phong cảnh của tự nhiên được thu nhỏ. Tự thân tác phẩm phải biểu đạt được điều này ở mức cao nhất, dưới lăng kính của nghệ thuật.
Nghệ thuật của Bonsai không phải là sự tưởng tượng, cho rằng cây Bonsai của mình có vẻ giống như cây trong tự nhiên, mà tự thân tác phẩm phải biểu đạt được điều này ở mức cao nhất. Các yếu tố được xem xét trong việc đánh giá vẻ đẹp của Bonsai cụ thể như sau:
Điều đầu tiên, một cây Bonsai đẹp phải có hình dáng, phong cách độc đáo và ít nhân tạo trong quá trình tạo dáng. Án tượng đầu tiên là tính thẩm mỹ tự nhiên của cây.
Đường nét của cây, không nên quá lạm dụng kỹ thuật uốn sửa, để tạo ra những chi tiết quá bất thường, cầu kỳ dẫn đến tính phi tự nhiên của cây.
I. Tính thẩm mỹ của Bonsai
Thời gian tính của cây
Đó là đặc điểm cổ lão của cây. Tính chất này có thể cảm nhận được thông qua các đặc tính thể hiện của cây, dựa trên hình dáng, cấu trúc của nó. Điều cơ bản là hình ảnh của cây bộc lộ được hình ảnh của một cổ thụ.
Nếu cây có hình ảnh của một cổ thụ, và tuổi thực của nó như một cây lâu năm thì giá trị càng cao.
Rễ
Bộ rễ có đẹp theo tiêu chuẩn thẩm mỹ của Bonsai không? Có lộ rõ trên mặt đất? Hình dạng bộ rễ, gốc cây có ấn tượng như một cổ thụ chưa? Sự phô bày của rễ có hợp lý, có biểu dạt dược tính tự nhiên?
Thân
Hình thái và đường nét của thân phô diễn đẹp mắt, hợp tự nhiên. Thân không nên có những nét quá nhân tạo. Cấu trúc, tỉ lệ của thân, gốc hài hòa, hợp lý theo tiêu chuẩn thẩm mỹ Bonsai.
Màu sắc cấu trúc lớp vỏ cây thể hiện được sự già nua, từng trải đẹp mắt (nhưng đó không phải là màu sắc do sự bám rêu, hay địa y ở trên thân cây).
Cành
Nét dáng của cành phải phù hợp với cấu trúc của rễ – thân, những cành đẹp cần có nhiều nhánh phụ và chỉ tiết, cấu trúc dày. Điều này chứng tổ, bộ cành cây cũng có dấu ấn thời gian rõ rệt. Cây già thường có bộ cành nằm ngang hay hướng xuống. Cây có cành hướng lên, cảm giác như cây còn non trẻ.
Thành phần, số lượng, hướng của cành được bố trí có hợp quy luật thẩm mỹ và tự nhiên không?
Lá
Kích thước lá phải nhỏ. Tỉ lệ khối tán lá phải hợp lý với thân cành. Sự phô điễn giữa cấu trúc cành nhánh và lá phải hài hoà. Màu sắc của lá phải tươi nhuận, biểu đạt sức khoẻ của cây. Nếu có hoa, quả sẽ làm tăng thêm giá trị cho việc thưởng thức.
Chậu
Hình dáng, kích thước của chậu có phù hợp với kiểu dáng cây không? Màu sắc có tương hợp với màu sắc cây? Tỉ lệ cây và chậu như thế nào?
Trình bày
Đó là sự hài hòa giữa các yếu tố rễ – thân – cành – lá cùng với chậu. Vị trí của cây trên chậu? Tính tỉ lệ của các yếu tố khi trưng bày như Cây, Chậu – Kệ – Phông nền. Sự trình diễn của lớp rêu, sỏi trên bể mặt chậu cũng được xem xét.
Tính thẩm mỹ
Ấn tượng của tác phẩm tác động ở mức độ nào? Nét độc đáo riêng biệt của cây? Mức độ tác động vào mỹ cảm của người xem ra sao?
Đọc thêm
Thời điểm và dấu hiệu thay đất cho bonsai
Tham điểm tính điểm của cây cảnh
Giá trị thẩm mỹ của Bonsai được đánh giá theo thang điểm dựa trên tính nghệ thuật và kỹ thuật tạo tác cho từng giá trị của các yếu tố, tạo thành nên tác phẩm.
Thang điểm sau đây, được giới thiệu dựa trên cấu trúc thang điểm đã áp dụng trong các cuộc triển lãm Bonsai qua các Hội Hoa Xuân.
Tính thẩm mỹ (30 điểm)
- Tính tự nhiên của cây.
- Sự hài hòa của các yếu tố rễ – thân – cành – lá
- Sự hài hoà giữa cây và chậu
- Tính độc đoán, ấn tượng
Thời gian tính (10 điểm)
- Tuổi cây thực tế và tuổi nghệ thuật của cây
Rễ (15 điểm)
- Hình dạng cấu trúc rễ
- Sự bố trí và tính thể hiện
Thân (15 điểm)
- Đường nét của thân
- Tỉ lệ thân – gốc
- Màu sắc thân cây
Cành (15 điểm)
- Nét, dáng, góc của cành
- Vị trí và sự phân bố hướng cành trong không gian
Tán lá (10 điểm)
- Độ dày và sự phân chia của các nhánh phụ
- Màu sắc, kích thước của lá, hoa, trái
Chủng loại (15 điểm)
- Được xét đến về độ khó nuôi trồng của loài
Tiêu chuẩn để đánh giá một tác phẩm Bonsai hiện còn có nhiều tranh luận. Thang điểm đánh giá, chỉ nhằm mục đích cụ thể hoá các giá trị một cách chung nhất, để dễ dàng so sáng và phân tích, khi đánh giá các tác phẩm trong đợt triển lãm.
Những điểm số khô khan, lạnh lùng khó mà có tiếng nói chung và sự đồng điệu với sự sáng tạo nghệ thuật, mà sự sáng tạo này lại mang đây màu sắc và dấu ấn riêng biệt của cá nhân.
Nhìn chung, một tác phẩm đẹp, phải bộc lộ được ấn tượng thầm mỹ, độc đáo, nổi trội hơn hẳn các tác phẩm khác về các yếu tố cơ bản.
Tinh túy của nghệ thuật Bonsai là tính thẩm mỹ của tác phẩm phải tự nhiên, tạo ra cho người thưởng ngoạn một cảm giác thật sống động như đang đứng trước một tác phẩm đẹp của tự nhiên.
Một cây Bonsai đạt giải
Để lại một bình luận